امپراتوری ضربه می‌زند (The Empire Strikes Back)

امپراتوری ضربه می‌زند (The Empire Strikes Back)

امپراتوری ضربه می‌زند (انگلیسی: The Empire Strikes Back؛ با عنوان جنگ ستارگان: قسمت پنجم – امپراتوری ضربه می‌زند نیز شناخته می‌شود) فیلمی آمریکایی در ژانر اپرای فضایی حماسی به کارگردانی اروین کرشنر است که در سال ۱۹۸۰ منتشر شد. نویسندگی این فیلم بر عهدهٔ لی براکت و لارنس کاسدان بوده که آن را بر پایهٔ داستانی از جرج لوکاس نوشته‌اند. این فیلم که دنبالهٔ جنگ ستارگان (۱۹۷۷) است، دومین فیلم از مجموعه فیلم‌های جنگ ستارگان محسوب می‌شود و به‌ترتیب داستانی، پنجمین قسمت از «حماسهٔ اسکای‌واکر» به‌شمار رود. داستان این فیلم که سه سال پس از رویدادهای فیلم جنگ ستارگان جریان دارد، نبرد میان امپراتوری کهکشانی به رهبری پالپاتین و ائتلاف شورشی به رهبری پرنسس لیا را روایت می‌کند. لوک اسکای‌واکر برای تسلط‌یافتن بر نیرو آموزش می‌بیند تا بتواند در برابر دارث ویدر، ارباب قدرتمند سیت، مقابله کند. بازیگران این فیلم مارک همیل، هریسون فورد، کری فیشر، بیلی دی ویلیامز، آنتونی دنیلز، دیوید پراوز، کنی بیکر، پیتر میهیو و فرانک اوز هستند.

در پی موفقیت جنگ ستارگان، لوکاس براکت را برای نوشتن فیلم‌نامهٔ دنبالهٔ فیلم استخدام کرد. پس از مرگ براکت در سال ۱۹۷۸، لوکاس حماسهٔ جنگ ستارگان را به‌طور کلی مطرح کرد و پیش از استخدام کاسدان، نویسندهٔ مهاجمان صندوق گمشده (۱۹۸۱) برای بهبود بخشیدن کار خود، پیش‌نویس بعدی را خودش نوشت. لوکاس برای جلوگیری از استرسی که به‌دلیل کارگردانی جنگ ستارگان با آن روبه‌رو بود، وظیفهٔ کارگردانی فیلم را به یکی از آشنایان خود، اروین کرشنر، واگذار کرد و خود بر گسترش شرکت جلوه‌های ویژه اینداستریال لایت اند مجیک متمرکز شد. مراحل فیلم‌برداری از مارس تا سپتامبر ۱۹۷۹ در فینسه، نروژ و الستری استودیوز، انگلستان انجام شد. امپراتوری ضربه متقابل می‌زند با مراحل ساخت دشواری مانند مصدومیت بازیگران، بیماری، آتش‌سوزی و مشکلات تأمین منابع اضافی در نتیجهٔ افزایش هزینه‌ها روبه‌رو شد. بودجهٔ این فیلم در ابتدا ۸ میلیون دلار بود، اما تا پایان پروژه به ۳۰٫۵ میلیون دلار افزایش یافت.

این دنبالهٔ مورد انتظار در ۲۱ مهٔ ۱۹۸۰ منتشر شد و پرفروش‌ترین فیلم سال شد. این فیلم تقریباً ۴۰۱٫۵ میلیون دلار در جهان فروش داشت. امپراتوری ضربه متقابل می‌زند برخلاف فیلم قبلی با نقدهای ضد و نقیضی از سوی منتقدان روبه‌رو شد و از سوی طرفداران به‌دلیل سبک تاریک‌تر و لحن بالغانه‌تر نسبت به فیلم اول، مورد مناقشه قرار گرفت. با این وجود، منتقدان شخصیت یودا—عروسکی که لوک اسکای‌واکر را تعلیم می‌دهد—را به دلیل بیان واقع‌گرایانه و شخصیت‌پردازی تحسین کردند. این فیلم نامزد دریافت چندین جایزه شد و در این میان، برندهٔ دو جایزهٔ اسکار، دو جایزهٔ گرمی و یک جایزهٔ بفتا شد. انتشارهای بعدی فیلم فروش کلی را به ۵۳۸–۵۴۹ میلیون دلار افزایش داده‌است. امپراتوری ضربه متقابل می‌زند با احتساب تورم سیزدهمین فیلم پرفروش در ایالات متحده و کانادا است.

امپراتوری ضربه متقابل می‌زند در سال‌های پس از انتشار مورد ارزیابی مجدد منتقدان قرار گرفته و اکنون به عنوان بهترین فیلم در مجموعه جنگ ستارگان شناخته می‌شود و نامش هم در میان برترین فیلم‌های تمام دوران قرار گرفته‌است. این فیلم تأثیر به‌سزایی در صنعت فیلم‌سازی و فرهنگ عامه داشته و دنبالهٔ کمیابی محسوب می‌شود که نسبت به نسخهٔ پیشین خود بهتر عمل کرده‌است. نقطهٔ اوج فیلم که نشان می‌دهد ویدر پدر لوک است، اغلب به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پیچش داستانی در سینما یاد می‌شود. از این فیلم انواع گوناگونی از محصولات و اقتباس‌ها، از جمله بازی‌های ویدئویی و نمایش رادیویی پدید آمد. کتابخانهٔ کنگرهٔ ایالات متحده در سال ۲۰۱۰ آن را برای نگه‌داری در فهرست ملی ثبت فیلم برگزید. دنبالهٔ این فیلم در سال ۱۹۸۳ با عنوان بازگشت جدای منتشر شد و سه‌گانهٔ اصلی جنگ ستارگان را به پایان رساند. در پی آن سه‌گانه‌های پیش‌درآمد و دنباله منتشر شدند که داستان «حماسهٔ اسکای‌واکر» را به پایان می‌رساند.

Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back

tt0080684